چراتیروئید کم‌کار یا پرکار می‌شود؟
تاریخ انتشار: ۲۲ خرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۲۱۳۹۸۲
همشهری آنلاین - یکتا فراهانی : غده تیروئید یکی از ارگان‌های بسیار مهم بدن است که ترشحات آن برای ادامه حیات ضروری است، به‌گونه‌ای که اختلال در عملکرد این غده، زندگی انسان‌ها را با خطرات جدی مواجه می‌کند.
در واقع میلیارد ها نفر در دنیا در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های غــده تیروئید هستند و میلیون‌ها نفر نیز به این بیماری‌ها مبتلا هستند
بنابراین تاکید بر لزوم پیشگیری از شیوع بیماری‌های تیروئید و افزایش آگاهی در مورد روش‌های درمان بیماری‌های مربوط به آن گام موثری در این حوزه به شمار می‌رود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
دکتر علیرضا استقامتی، متخصص بیماری‌های داخلی و فوق‌تخصص غدد داخلی و متابولیسم در باره اهمیت غده تیروئید می‌گوید: « غــده تیروئید که در جلوی گردن قرار گرفته یکی از مهم‌ترین غدد درون‌ریز بدن به شمار می رود که وزن آن. نیز بین ۱۰ تا ۱۵ گرم است
به‌طور اصولی، کار غده تیروئید ساختن هورمون‌های تیروئید است که شامل دو هورمون اصلی یعنی هورمون‌های T3 و T4 می‌شود. این دو هورمون در تکامل مغزی یک فرد در دوران جنینی و تکامل جسمی او نقش مهمی دارند؛ به‌نحوی‌که اگر این هورمون در دوران جنینی کافی نباشد، ممکن است کودک دچار مشکل کم‌کاری شدید تیروئید شود و با نقایص مادرزادی به دنیا بیاید.»
وقتی غده تیروئید بزرگ می شودبه گفته استقامتی، بزرگی غده تیروئید گواتر نامیده می‌شود. گواتر عبارت است از بزرگی غده تیروئید. البته وقتی به‌علت تومور یا التهاب نباشد.
گواتر انواع مختلفی دارد. یکی از آنها گواتر ساده است که شایع‌ترین فرم این بیماری به شمار می‌رود. منتهی ممکن است گواتر با پرکاری یا کم‌کاری نیز همراه باشد. یعنی وقتی غده تیروئید بزرگ و تبدیل به گواتر شود؛ ممکن است همراه با این بزرگی، کار غده تیروئید طبیعی باشد که در این صورت گواتر ساده نامیده می‌شود که شایع‌ترین نوع گواتر هم به شمار می‌رود.
گواترهای تک‌گره‌ای و چند گرهایاستقامتی می‌گوید گاهی بزرگی غده تیروئید یا گواتر همراه با پرکاری و کم‌کاری غده تیروئید است. البته بزرگی تیروئید نیز زمانی یکدست؛ و بعضی مواقع نیز همراه با ایجاد یک یا چندگره است.
تشخیص گواتر سادهبه گفته این پزشک، برای تشخیص گواتر ساده؛ پس از معاینه و انجام آزمایش‌های تیروئید، دارو یعنی «لووتیروکسین» تجویز می‌شود. دوز مصرفی این دارو بسیار مهم است که پزشک متخصص باید آن را تعیین کند.
لووتیروکسین باید حتما صبح‌ها، ناشتا و با معده خالی (یک ساعت قبل از صبحانه) میل شود. چون ممکن است بعضی مواد غذایی در جذب آن تاثیرداشته باشند.
مدت درمان هم بستگی به عوامل مختلفی از جمله شدت بیماری، اندازه تیروئید و شرایط دیگر بیمار دارد.
ایجاد گره در غده تیروئیداستقامتی می‌گوید گواتر ممکن است گره‌دار شود. وقتی گواتر گره دار می شود باید از ابزار تصویربرداری استفاده کنیم. البته برای گواتر ساده ای که گره ندارد، نیازی به سونوگرافی یا اسکن تیروئید نیست.
ولی اگر فردی گره تیرویید داشته باشد باید با سونوگرافی اندازه گره او مشخص شود. تعیین اندازه های گره و بررسی جریان خون و رسوبات کلسیم در آن تعیین می‌کند که نیازی به نمونه‌برداری هست یا خیر.
به‌طور معمول گره‌هایی که کمتر از یک‌سانتی متر باشند نیازی به نمونه‌برداری ندارند. ولی گره های بزرگ تر اغلب باید نمونه برداری شوند.
البته اختلاف‌نظرهایی نیز درباره تاثیر مصرف لووتیروکسین بر اندازه گره‌های تیروئید وجود دارد. یعنی بعضی‌ها معتقدند نمی تواند تاثیری در اندازه گره‌ها داشته باشد که این موضوع نیز در افراد با توجه به شرایطشان متفاوت است وت صمیم‌گیری اصلی آن باید بر عهده پزشک متخصص باشد.
اما اگر گره تیروئید در نمونه‌برداری بدخیم باشد* بیمار باید برای جراحی تیروئید به جراح ارجاع داده شود.
بیماری‌های رایج مربوط به غده تیروئیدبه گفته این فوق تخصص غدد، پرکاری و کم‌کاری تیروئید یکی از مهم ترین دلایل مراجعه به پزشک غدد به شمار می‌روند:
پرکاری تیروئیداستقامتی می‌گوید پرکاری تیروئید زمانی اتفاق می‌افتد که بیمار با علامت‌ها و نشانه‌های متعدد و متنوعی به پزشک مراجعه می‌کند. مثلا تپش قلب یا کاهش وزن همراه با افزایش اشتها دارد، احساس گرما یا سرما می‌کند، ریزش مو دارد، پوستش مرطوب می‌شود یا عادت ماهانه زنان با اختلال مواجه می‌شود و در این هنگام با تست تیروئید و آزمایش مشخص می‌شود که مشکلات شخص ناشی از پرکاری یا کم کاری تیروئید است که هر دو به دلایل مختلف ایجاد می‌شود
بیماری خود ایمنی گریوزبه گفته این فوق تخصص غدد داخلی ، نوعی از پرکاری تیروئید بیماری است به نام «گریوز» که در واقع بیماری خود ایمنی به شمار می‌رود؛ یعنی گلبول‌های سفید خون آنتی‌بادی می‌سازند که محرک غده تیروئید است بعنی باعث می شود تیروئید فرد پرکار شود
در این هنگام معمولاتیروئید فرد به طور یکنواخت بزرگ می‌شود و فرد علامت‌های پرکاری تیروئید را نشان می‌دهد که برای درمان آن از قرص‌های «متی مازول» استفاده می‌شود. اگر فرد تپش قلب داشته باشند نیز قرص «پروپروانول» برای او تجویز می‌شود.
دوره درمان حداقل بین یک تا دو سال طول خواهد کشید و بعد از اینکه فرد بهبود پیدا کرد، هم باید درمان با دوز کم ادامه پیدا کند. بعد از دو سال هم اگر درمان قطع شود، بیمار باید تحت نظر باشد و مرتب به پزشک مراجعه کند. چون ممکن است پرکاری تیروئید در او عود و شدت پیدا کند
علل پرکاری تیروئیداستقامتیان می‌گویداز علت‌های دیگر پرکاری تیروئید می‌توان به گواترهای چند گرهی اشاره کرد که ممکن است همراه با پرکاری باشد.
در این مواقع توصیه می‌شود بعد از درمان تخصصی و قطعی گره‌ها یعنی ید رادیواکتیو یا استفاده از جراحی، پرکاری هم کنترل شود.
یکی دیگر از دلایل پرکاری تیروئید گواترهای تک‌گره‌ای هستند؛ یعنی وقتی گواتر یک گره پرکار یا سمی دارد همراه با داشتن علائم پرکاری. در این گونه مواقع بعد از درمان گره، پرکاری هم باید درمان شود.
کم‌کاری تیروئیداستقامتی می‌گوید بیماری دیگر تیروئید کم‌کاری تیروئید است که بروز آن هم می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. افرادی که دچار کم‌کاری غده تیروئید می شوند با علامت‌هایی مانند ضعف، خستگی، بی‌حالی، خشکی پوست، یبوست، احساس سرما، شکنندگی موها و ناخن‌ها و ...مواجه می‌شوند.
بی‌حسی هم ممکن است با علائم عصبی، افسردگی، بی‌حالی و همچنین اختلالات عادت ماهانه همراه شود و با علامت‌های کم‌خونی به پزشک مراجعه کند.
کم‌کاری تیروئید هم مانند پرکاری آن، تقریبا همه ارگان‌های بدن را درگیر می‌کند و علامت‌های زیادی هم دارد.
در این هنگام، پزشک با انجام تست تیروئید یعنی آزمایش خون متوجه میزان هورمون‌های تیروئید می‌شود که اگر پایین باشد با تشخیص کم کاری، قرص لووتیروکسین برای فرد تجویز می‌شود.
در کم‌کاری تیروئید، دوز مصرف دارو هم بسیار مهم است که چند ماه یک بار باید با آزمایش خون توسط دکتر مشخص شود.
بیماری خود ایمنی هاشیموتوبه گفته این فوق تخصص غدد، یکی از انواع کم‌کاری‌های تیروئید ناشی از حمله سیستم ایمنی بدن به این غده است که بیماری هاشیموتو نامیده می‌شود. یعنی سیستم ایمنی فرد شناختش را نسبت به خود از دست می دهد و به اشتباه علیه خود آنتی‌بادی تولید می‌کند.
در این بیماری، غده تیروئید نمی‌تواند به اندازه کافی هورمون تولید کند که یکی از شایع‌ترین عامل بروز کم‌کاری تیروئید به شمار می‌رود.
.این بیماری اشکال مختلف دارد؛ یعنی می‌تواند هاشیموتویی همراه با گواتر باشد یا تیروئید را کاملا ذوب کند؛ یعنی باعث کوچک شدن آن شود
.هر فرد به دلایل مختلف می‌تواند به بیماری کم‌کاری تیروئید و هاشیموتو مبتلا شود. همچنین ممکن است تیروئید او بر اثر جراحی کم‌کار شده باشد
به طور کلی دلایل بروز این بیماری هر چه باشد بیمار باید تا آخر عمر باید از داروی لووتیروکسین استفاده کند. یعنی درمان کم‌کاری مادام العمر است. برای آگاهی از میزان مصرف دارو نیز مرتب باید آزمایش خون داده شود و بیمار تحت درمان پزشک متخصص غدد باشد.
کد خبر 682826 برچسب‌ها بیماری گوآتر بیماری - تیروئید پزشکیمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: گواتر بیماری گوآتر بیماری تیروئید پزشکی کم کاری تیروئید پرکاری تیروئید شمار می رود نمونه برداری فوق تخصص غدد غده تیروئید بیماری ها علامت ها گره ها کم کار
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۲۱۳۹۸۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چرا بدن درد می‌گیریم؟
درد عضلانی که قسمت کوچکی از بدن شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد، معمولاً به دلیل استفاده بیش از حد از آن ناحیه از بدن ایجاد می‌شود برای مثال درد بازوها ناشی از بلند کردن جعبه‌ها در طول روز همچنین ممکن است یک آسیب جزئی باشد، مانند کبودی شانه پس از زمین خوردن.
به گزارش ایسنا، با این حال زمانی که در سرتاسر بدنتان درد احساس می‌کنید، به احتمال زیاد این وضعیت ناشی از عفونت، بیماری یا دارویی است که مصرف کرده‌اید.
در ادامه به نقل از «وب ام دی» به چند مورد از دلایل بدن درد می‌پردازیم:
مشکل جریان خوناگر در بازوها، پاها یا هر دو درد دارید، عضلات شما ممکن است خون کافی دریافت نکنند. در ابتدا، ممکن است فقط زمانی که ورزش می‌کنید متوجه آن شوید، اما به مرور زمان ممکن است هنگام نشستن یا راه رفتن آن را احساس کنید. این معمولاً ناشی از وضعیتی به نام تصلب شرایین است و زمانی رخ می‌دهد که در لوله‌هایی که خون را به ماهیچه‌های شما می‌رسانند، انسداد ایجاد می‌شود.
کم کاری تیروئیداین عارضه زمانی رخ می‌دهد که غده تیروئید شما به اندازه کافی برخی از هورمون‌های کلیدی را تولید نمی‌کند. این وضعیت می‌تواند باعث درد عضلات و مفاصل و همچنین تورم و حساسیت شود. همچنین این وضعیت می‌تواند شما را خسته کند و منجر به مشکلات حافظه، نازک شدن مو، خشکی پوست، کلسترول بالا، کند شدن ضربان قلب و مشکلات دیگر شود. پزشک شما می‌تواند یک آزمایش خون ساده انجام دهد تا متوجه شود آیا کم کاری تیروئید دارید یا خیر. دارو‌ها می‌توانند به جایگزینیِ هورمون‌های از دست رفته کمک کنند.
آنفلوآنزا یا سایر عفونتهاهنگامی که ویروس آنفلوآنزا وارد بدن می‌شود، تب و احتقان را به همراه می‌آورد و می‌تواند باعث درد ماهیچه‌های شما به خصوص در پشت، پاها و بازوها شود. معمولاً در عرض یک هفته یا بیشتر به خودی خود بهبود می‌یابد، اما اگر بهبود نیافت با پزشک خود تماس بگیرید. همچنین اگر مشکلات سلامتی دیگری دارید و آنفلوآنزا می‌گیرید یا سرفه‌ای دارید که از بین نمی‌رود، باید این شرایط را نیز بررسی کنید. سایر عفونت‌ها از جمله کووید۱۹ و اچ آی وی نیز می‌توانند باعث درد‌های عضلانی شما شوند.
داروهاداروهایی به نام استاتین‌ها برای کنترل کلسترول بالا استفاده می‌شود و حدود ۳۰ درصد از افرادی که این دارو‌ها را مصرف می‌کنند می‌گویند درد عضلانی دارند. اگر این اتفاق برای شما افتاده است، با پزشک خود صحبت کنید. آنها ممکن است بتوانند داروی متفاوتی به شما بدهند.
لوپوساین یک نوع بیماری خودایمنی است و باعث می‌شود سیستم ایمنی که به طور معمول به محافظت از بدن کمک می‌کند، به بافت‌ها و اندام‌ها حمله کند. زمانی که لوپوس مفاصل یا ماهیچه‌های شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد، می‌تواند آنها را سفت کند و حرکت آنها باعث درد شود. هیچ درمانی وجود ندارد، اما دارو‌ها و ورزش‌های خاص می‌توانند به کنترل علائم کمک کنند. با پزشک خود در مورد اینکه چه چیزی برای شما بهتر است، صحبت کنید.
روماتیسم مفصلیاین نیز یک بیماری خودایمنی است - عمدتاً مفاصل را تحت تأثیر قرار می‌دهد و می‌تواند منجر به از دست دادن استخوان شود. این شرایط می‌تواند باعث درد و التهاب در سراسر بدن شود و مفاصل شما ممکن است به شکل‌های عجیب و غریب متورم شوند. دارو و فیزیوتراپی می‌تواند به کاهش علائم کمک کند، اما هیچ درمانی وجود ندارد. در برخی موارد ممکن است برای ترمیم مفاصل آسیب دیده به جراحی نیاز داشته باشید.
درماتومیوزیتاین بیماری خودایمنی عضلات و مفاصل را دردناک می‌کند و باعث ایجاد بثورات دردناک، خارش دار، قرمز یا بنفش روی پلک‌های شما می‌شود. همچنین روی بند انگشتان، آرنج‌ها، زانو‌ها و انگشتان پا لکه‌هایی ایجاد می‌کند، می‌تواند پوست شما را خشک کند، مو‌های شما را نازک کند و باعث تورم و تحریک پوست اطراف ناخن‌های دست شود. ممکن است بر اثر عفونت، دارو‌ها یا سرطان ایجاد شود. هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد، اما پزشک می‌تواند به شما در مدیریت علائم با دارو‌ها و فیزیوتراپی کمک کند.
فیبرومیالژیااین وضعیت می‌تواند باعث درد در مفاصل و ماهیچه‌ها و همچنین مشکلاتی در خواب، خلق و خو و حافظه شود. دانشمندان فکر می‌کنند زمانی اتفاق می‌افتد که مغز سیگنال‌های درد معمولی و خفیف را دریافت و به اشتباه آنها را تشدید کند. ممکن است بر اثر بیماری، جراحی یا استرس شدید روانی ایجاد شود. دارو می‌تواند علائم را کاهش دهد و ورزش و تکنیک‌های آرام سازی مانند یوگا نیز ممکن است سودمند باشد.
آرتریت پسوریاتیکاین وضعیت ترکیبی از التهاب مفصل و یک اختلال پوستی است. مفاصل دست ها، انگشتان، پاها، زانو‌ها و جا‌های دیگر ممکن است احساس سفتی داشته باشند. درد ممکن است فقط در یک طرف بدن ظاهر شود یا در هر دو طرف متقارن باشد. آرتریت پسوریاتیک ممکن است دامنه حرکتی شما را محدود کند و صبح‌ها شما را خسته کند.
پلی میوزیتاین عارضه زمانی اتفاق می‌افتد که چیزی – احتمالاً یک ویروس یا مشکلی در سیستم ایمنی شما – باعث التهاب ماهیچه‌های سراسر بدن به ویژه در شکم، شانه‌ها، بالای بازوها و قلب شود. با گذشت زمان، ماهیچه‌های شما شروع به شکستن می‌کنند و ممکن است قورت دادن یا نفس کشیدن سخت باشد. پزشک ممکن است دارو‌هایی را برای کاهش التهاب یا آرام کردن سیستم ایمنی بدن و فیزیوتراپی را برای کمک به بازیابی قدرت عضلانی پیشنهاد کند.
سندرم خستگی مزمنعلامت اصلی این وضعیت خستگی شدید است که با هیچ چیز دیگری قابل توضیح نیست. ممکن است با ورزش یا فشار روانی بدتر شود، اما استراحت آن را بهتر نمی‌کند. همچنین ممکن است درد عضلانی، مشکلات حافظه، گلودرد، درد مفاصل و سردرد داشته باشید و نتوانید خوب بخوابید. هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد، اما دارو و فیزیوتراپی می‌تواند به مدیریت علائم شما کمک کند.
تب منقوط کوه‌های راکیباکتری به نام R. rickettsii باعث آن می‌شود و نیش کنه معمولاً نحوه ابتلا به آن است. بیشتر علائم آنفلوآنزا مانند تب، لرز، سردرد، حالت تهوع، بی خوابی و درد‌های عضلانی را دارد. بثوراتی که خارش ندارند پس از چند روز می‌توانند روی مچ دست و مچ پا ظاهر شوند و سپس پخش شوند. آنتی بیوتیک‌ها آن را درمان می‌کنند و هر چه زودتر آنها را مصرف کنید بهتر است. اگر درمان نشود، می‌تواند منجر به التهاب در ریه‌ها، قلب و مغز و سپس نارسایی کلیه شود.
بیماری لایمباکتریهای ناشی از نیش کنه نیز باعث این بیماری می‌شوند. این بیماری می‌تواند باعث تب، لرز، خستگی، بدن درد و سردرد شود. لایم همچنین می‌تواند منجر به ایجاد بثورات نیز شود. بیماری لایم با آنتی بیوتیک درمان می‌شود، اما برخی از افراد پس از اتمام دارو همچنان درد و خستگی دارند.
اسپوندیلیت آنکیلوزاناین یک نوع آرتریت مزمن است که ستون فقرات و گاهی اوقات سینه، زانو و ... را نیز ملتهب می‌کند. این بیماری باعث درد و سفتی عضلات به خصوص در صبح می‌شود. موارد جدی می‌تواند منجر به از دست دادن حرکت در پشت و کمر شود، زیرا استخوان‌های ستون فقرات در کنار هم رشد می‌کنند. همچنین ممکن است بر گردن تأثیر بگذارد. در صورت مشاهده علایم با پزشک خود صحبت کنید، زیرا درمان اولیه می‌تواند به مدیریت این بیماری کمک کند.
پلیمیالژیا روماتیکااین عارضه به سرعت باعث درد و سفتی در شانه‌ها، گردن، بازوها یا ران‌ها می‌شود که می‌تواند در صبح بدتر شود. همچنین ممکن است تب، خستگی، کاهش وزن، افسردگی و بی اشتهایی داشته باشید. پزشکان فکر می‌کنند ژن‌های خاصی می‌توانند احتمال ابتلا به این عارضه را افزایش دهند. چیزی در محیط، مانند ویروس نیز ممکن است نقش داشته باشد. استروئید‌ها می‌توانند درد و التهاب را کاهش دهند و علائم شما ممکن است از بین بروند، اما این وضعیت می‌تواند عود کند.
علاوه بر مواردی که در بالا عنوان شد، دکتر «پراساد کاسبکار»، یک متخصص در این باره می‌گوید: انواع خاصی از بدن درد می‌تواند با سرطان مرتبط باشد و باید بسیار آگاه بود که این نوع از درد‌ها ممکن است جدی‌تر باشد. به طور کلی، بدن‌درد مرتبط با سرطان دارای دو یا سه ویژگی است.
دکتر کاسبکار انواع درد‌های بدن که می‌تواند نشان دهنده رشد سلول‌های سرطانی باشد را اینگونه فهرست می‌کند:
دردی که با قطع دارو عود میکندچنین دردی معمولاً طولانی مدت است و فقط با دارو‌ها یا درمان‌های خاص برای درد تسکین می‌یابد. با قطع دارو ممکن است درد عود کند.
دردی که با علایم نگران‌کننده همراه استدرد ممکن است با علایم خاص دیگری مانند کاهش وزن، کاهش اشتها، سرفه، خلط خونی، خون در ادرار و بسیاری از علایم دیگر همراه باشد.
درد در قسمت‌های خاصی از بدن بدون بیماری زمینهایویژگی کلیدی سوم و بسیار مهم این است که این گونه از بدن‌درد‌های مرتبط با سرطان معمولاً به طور خاص در نواحی مانند کمر یا بالای شکم نزدیک کبد یا در قسمت‌های خاصی از بدن مانند استخوان قرار دارند. همچنین هیچ عامل مستعد کننده یا سابقه‌ای از تروما یا بیماری وجود ندارد. این نوع بدن درد‌ها در صورت مداوم بودن باید به طور کامل بررسی شوند.
دکتر کاسبکار می‌گوید: اگر درد مداوم در کل بدن یا به‌طور خاص در ناحیه‌ای از بدنتان احساس می‌کنید، باید به جای مصرف دارو‌های مُسکن برای برطرف کردن موقتی آن، با مراجعه به پزشک متخصص، علت اصلی درد را شناسایی و روند درمان را آغاز کنید.
مطالعات نشان می‌دهد که سلامت عاطفی فرد می‌تواند بر تجربه درد تأثیر بگذارد. درک علت درد و یادگیری روش‌های موثر برای مقابله با آن می‌تواند کیفیت زندگی شما را بهبود بخشد.
استراتژی‌های کلیدی مدیریت درد عبارتند از:
- دارو‌های ضد درد
- درمان‌های فیزیکی (مانند ماساژ، آب درمانی و ورزش)
- درمان‌های روان‌شناختی (مانند درمان شناختی رفتاری، تکنیک‌های آرام‌سازی و مدیتیشن)
- تکنیک‌های ذهن و بدن (مانند طب سوزنی)
حقوق کدام یک از ایثارگران در سال ۱۴۰۳ افزایش داشت؟